Waar het pdf-document nog veel wordt gebruikt bij het aanleveren van jaarcijfers bij de bank, wordt sinds de eerste mogelijkheid in 2018 een groot aantal taxatierapporten via de digitale snelweg Standard Business Reporting (SBR) aangeleverd.
De digitalisering van data door middel van SBR kent dus een andere ontwikkeling bij twee enigszins vergelijkbare beroepsgroepen: accountants en taxateurs. Wat kunnen we leren van de taxatiesector waarin SBR een vanzelfsprekende standaard geworden is? Sebastian Hulshoff (Director) en Willem Rodermond (Executive Director) zijn werkzaam bij het Valuations team van vastgoedadviseur CBRE en geven uitleg.
Als we een blik over de schutting werpen, lijkt inderdaad het gras groener te zijn aan de overkant. Maar het gazon heeft dezelfde wortels, dus laten we vooral kijken naar de overeenkomsten. Net zoals bij de jaarrekening heeft een taxatierapport altijd een algemeen uitgangspunt gehad wat betreft de benodigde informatie. De vrijheid van taxatiekantoren om dit rapport vervolgens met een eigen model op te stellen, additionele informatie op te nemen en aan te leveren in verschillende files, was er echter ook. Een manier van werken die we ook zien gebeuren bij het aanleveren van jaarcijfers. Het gevolg: banken ontvangen veel verschillende rapporten.
Win-win situatie
Hulshoff: 'Een bank heeft een grote hoeveelheid uitstaande leningen. Wat wij zien is dat het inzien van taxaties van een portefeuille van leningen zonder standaard kan betekenen dat er wel 3.000 dikke pdf-bestanden geopend moeten worden. Arbeidsintensief, foutgevoelig en een grote vertrager van het proces. Wil je rapporten, zoals ook jaarrekeningen, sneller kunnen verwerken dan is een standaard op gebied van taal en manier van aanleveren nodig.' Rodermond: 'Een win-win situatie voor veel partijen en prettig voor de bank wanneer de toezichthouder om informatie vraagt.'
Maatwerk versus standaard
Rodermond: 'Omdat er makkelijker en sneller meer taxatiedata kan worden uitgewisseld tussen de bank en de taxatiekantoren, komt de rol van taxateur meer op het analyseren van die grote hoeveelheid data te liggen. Daarnaast blijven we nodig om op locatie een pand te beoordelen en te praten met mensen om kennis op te doen van de markt.' 'Informele informatie', zoals Rodermond dat noemt. 'Die informatie zit niet in een database, maar in onze hoofden. Taxeren is een onafhankelijk waarde-advies geven, dit gaat zeker bij commercieel vastgoed vaak verder dan alleen een rapport of een getal. Een belangrijke overeenkomst met het werk van de accountant.'
Volgens Hulshoff en Rodermond zijn het deze onderdelen in een taxatierapport die makkelijker met elkaar te vergelijken en dus te standaardiseren zijn, dan de punten die in een jaarrekening van bedrijven voorbijkomen. Rodermond: “De bedrijfsvoering bij Uber is anders dan bij de bakkerij op de hoek. Zowel bij jaarrekeningen als bij taxatierapporten blijft maatwerk terugkomen, vooral als het gaat ingewikkelde projecten en tevens grote bedragen.” Dan komen we direct bij een uitdaging: als er ruimte is om meer uitleg te geven, is dat dan te standaardiseren?
One size doesn't fit all
Hulshoff: 'Bij een klein object is het overtikken van informatie kostbaar, maar bij een grote taxatie, waar ook niet-gestandaardiseerd werk in zit, is extra werk minder van belang als je kijkt naar het totale plaatje. Willem voegt hieraan toe: 'Uiteindelijk is SBR een taal om met elkaar te praten. Het past niet het hele werk aan. Je moet alleen die kenmerken standaardiseren die vaak bij projecten overeenkomen.'
Als expert op het gebied van taxatierapporten, kijkt CBRE mee naar het testen van de SBR-standaard in de gehele keten. Hulshoff: “Met een heel palet aan partijen moet worden gekeken of het bestand [taxatierapport red.] goed aankomt. Denk hierbij aan digitaal verzegelen, ondertekenen door registertaxateur en overleggen met softwareleveranciers.” De voorbereidingen voor een overstap naar de SBR-standaard zijn dus intensief, maar uiteindelijk blijkt dat deze verandering zich uitbetaalt.
Uit het gesprek met Hulshoff en Rodermond wordt duidelijk dat niet alles te standaardiseren is. Ook in de werkzaamheden van accountants blijft maatwerk een rol spelen. Er is echter nog wel veel winst te behalen om het gras wat groener te krijgen. Daarvoor moeten accountantskantoren wel het gesprek met elkaar, maar ook met banken en softwareleveranciers aangaan, zodat deze hele keten ontdekt welke kenmerken vaak voorkomen binnen een bepaalde sector. En dan testen, testen en testen. Zodat ook voor dit type data een standaard kan komen in de SBR Jaarrekening en SBR voor elke accountant een vanzelfsprekende standaard wordt.